Badanie kleszczy na obecność krętków Borrelia

Czy ukąsił cię kleszcz? Naukowcy z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego proszą o pomoc w badaniu skuteczności nowego testu wykrywającego krętki Borrelia spp. Test nie jest jeszcze dostępny w sprzedaży. To etap prac badawczo-rozwojowych, do których może włączyć się każdy.
„Zależy nam na kleszczach, które były już wbite w ciało człowieka. Tylko wtedy możemy sprawdzić, jak test działa w rzeczywistych warunkach. Nie chodzi o kleszcze ze środowiska, które jeszcze nie żerowały na człowieku” – wyjaśnia mgr Dagmara Wężyk z Uniwersytetu Warszawskiego, badanie opiera się na rzeczywistych próbkach.

Projekt realizowany przez Zakład Eko-Epidemiologii Chorób Pasożytniczych we współpracy z firmą En Carta Diagnostics ma charakter naukowy. Jego celem jest walidacja nowej, szybkiej metody wykrywania bakterii Borrelia spp., głównego czynnika wywołującego boreliozę. Naukowcy porównują skuteczność tego testu z klasyczną reakcją PCR, aby sprawdzić, czy nowe rozwiązanie może być równie czułe i specyficzne, ale znacznie szybsze.

Nie diagnoza, tylko badanie naukowe

Choć uczestnicy otrzymają informację zwrotną o obecności bakterii z rodzaju Borrelia w przesłanym kleszczu, nie należy traktować jej jako diagnozy medycznej. „Test, który sprawdzamy, ma służyć szybkiej ocenie, czy dany kleszcz był zakażony. Ale nawet jeśli był, nie oznacza to, że doszło do zarażenia człowieka. Taką ocenę może postawić wyłącznie lekarz” – podkreśla Dagmara Wężyk.

Każda próbka pomaga w pracy nad testem, który w przyszłości – jeśli okaże się skuteczny – mógłby trafić do aptek/sklepów jako szybki test dostępny od ręki. „Obecnie testy immunologiczne na boreliozę można wykonać dopiero po dwóch tygodniach od zakażenia. Nasz test, jeśli się sprawdzi, będzie można wykonać tuż po usunięciu kleszcza” – dodaje badaczka.

Więcej kleszczy, większe ryzyko

Liczba kleszczy w Polsce rośnie, a wraz z nią częstość zakażeń boreliozą. Zmiany klimatu sprawiają, że pasożyty te występują coraz powszechniej, nie tylko w lasach, ale też w parkach, ogrodach i na terenach miejskich. „W ostatnich latach obserwujemy coraz więcej zgłoszeń kleszczy znalezionych między blokami, na osiedlach. Jednocześnie około 20 proc. z nich może być nosicielami krętków boreliozy” – mówi Wężyk.

Do Polski docierają też nowe gatunki z cieplejszych regionów. „Pojawiają się u nas afrykańskie kleszcze z rodzaju Hyalomma, które nie przenoszą boreliozy, ale są nosicielami innych groźnych patogenów, jak wirus krymsko-kongijskiej gorączki krwotocznej. Śmiertelność w przypadku tej choroby może sięgać ok. 20 proc.” – ostrzega badaczka.

Jak wziąć udział?

Osoby, które zostały ukąszone przez kleszcza mogą pomóc, dostarczając go do laboratorium. Kleszcza należy usunąć higienicznie, umieścić w szczelnie zamkniętym pojemniku (np. probówce lub pudełku na mocz) i oznaczyć datą usunięcia oraz swoim adresem e-mail. Do próbki należy dołączyć krótki formularz, dostępny online.

Próbki można przynieść osobiście lub przesłać na adres: Zakład Eko-Epidemiologii Chorób Pasożytniczych, Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Miecznikowa 1, 02-096 Warszawa. Punkt zbiórki działa od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00–16:00.

Każdy uczestnik otrzyma wiadomość zwrotną na temat obecności bakterii Borrelia spp. w kleszczu. Taka informacja może być pomocna w monitorowaniu stanu zdrowia. „To oczywiście nie oznacza, że każda osoba ugryziona przez zakażonego kleszcza się zarazi. Ale jeśli ktoś poczuje się gorzej i wie, że kleszcz był zakażony, może wcześniej zgłosić się do lekarza” – zaznacza badaczka.

Test przyszłości

Jeśli metoda się sprawdzi, test będzie dostępny komercyjnie. „Chcemy, żeby można go było kupić i używać w domu, zaraz po kontakcie z kleszczem. To może skrócić czas od ukąszenia do decyzji o konsultacji lekarskiej” – mówi Dagmara Wężyk.

Projekt prowadzony jest wspólnie z firmą En Carta Diagnostics. Osoby zainteresowane mogą kontaktować się z zespołem badawczym:
mgr Dagmara Wężyk (Uniwersytet Warszawski): d.wezyk@uw.edu.pl
dr Kamila Delaney (En Carta Diagnostics): kamila.delaney@encarta.bio

ŹRÓDŁO: https://academia.pan.pl/pomoz-wykrywac-borelioze-szybciej-uniwersytet-warszawski-zbiera-kleszcze/?fbclid=IwY2xjawMCwh1leHRuA2FlbQIxMAABHlLF9EBAaHc0f_dBrhi2gcMPqWICl1WyvaQsAegtLuWCx7Az3wQqcLfc7jT2_aem_7GMtclO1J1u5sDoOwVWTWA